poema.art.pl
Zagajewski
Adam (1945-), poeta, eseista, krytyk, prozaik. Członek grupy poetyckiej Teraz,
jeden z najwybitniejszych przedstawicieli poetyckiej Nowej Fali, współautor
(wraz z J. Kornhauserem) głośnego manifestu literackiego Świat nie
przedstawiony (1974). Ukończył filozofię na UJ. Od 1968 pracownik naukowy AGH w
Krakowie. Związany z redakcją czasopisma Student, w której także pracował.
1979-1981 przebywał na stypendium w Berlinie Zachodnim. 1982 wyjechał z Polski
do Francji. Od 1988 prowadzi cykliczne wykłady w University of Houston (USA). Członek
zespołu redakcyjnego Zeszytów Literackich (od 1983 w Paryżu, od 1990 w
Warszawie). Opublikował zbiory wierszy: Komunikat (1972), Sklepy mięsne (1975),
List. Oda do wielości (1982, poza zasięgiem cenzury), Jechać do Lwowa i inne
wiersze (Londyn 1985), Płótno (Paryż 1990). Ziemia ognista (1994), Trzej
aniołowie, Three Angels (1998), Pragnienie (1999). Pragnienie uzyskało
nominację do nagrody za najlepszą książkę roku NIKE 2000. Powieść Ciepło, zimno
(1975). Szkice i eseje - Drugi oddech (1978), Solidarność i samotność (Paryż
1986), Dwa miasta (1991), W cudzym pięknie (1998).
Adam Zagajewski"Jechać do Lwowa"RodzicomJechać do Lwowa. Z którego dworca jechać
do
Lwowa, jeżeli nie we śnie, o świcie, gdy rosa na walizkach i właśnie rodzą się ekspresy i torpedy. Nagle wyjechać do Lwowa, w środku nocy, w dzień, we wrześniu lub w marcu. Jeżeli Lwów istnieje, pod pokrowcami granic i nie tylko w moim nowym paszporcie, jeżeli proporce drzew jesiony i topole wciąż oddychają głośno jak Indianie a strumienie bełkocą w swoim ciemnym esperanto a zaskrońce jak miękki znak w języku rosyjskim znikają wśród traw. Spakować się i wyjechać, zupełnie bez pożegnań, w południe, zniknąć tak jak mdlały panny. I łopiany, zielona armia łopianów, a pod nimi, pod parasolami weneckiej kawiarni, ślimaki rozmawiają o wieczności. Lecz katedra wznosi się, pamiętasz, tak pionowo, tak pionowo jak niedziela i serwetki białe i wiadro pełne malin stojące na podłodze i moje pragnienie, którego jeszcze nie było, tylko ogrody chwasty i bursztyn czereśni i Fredro nieprzyzwoity. Zawsze było za dużo Lwowa, nikt nie umiał zrozumieć wszystkich dzielnic, usłyszeć szeptu każdego kamienia, spalonego przez słońce, cerkiew w nocy milczała zupełnie inaczej niż katedra, Jezuici chrzcili rośliny, liść po liściu, lecz one rosły, rosły bez pamięci, a radość kryła się wszędzie, w korytarzach i młynkach do kawy, które obracały się same, w niebieskich imbrykach i w krochmalu, który był pierwszym formalistą, w kroplach deszczu i w kolcach róż. Pod oknem żółkły zamarznięte forsycje. Dzwony biły i drżało powietrze, kornety zakonnic jak szkunery płynęły pod teatrem, świata było tak wiele, że musiał bisować nieskończoną ilość razy, publiczność szalała i nie chciała opuszczać sali. Moje ciotki jeszcze nie wiedziały, że je kiedyś wskrzeszę i żyły tak ufnie i tak pojedynczo, służące biegły po świeżą śmietanę, czyste i wyprasowane, w domach trochę złości i wielka nadzieja. Brzozowski przyjechał na wykłady jeden z moich wujów pisał poemat pod tytułem Czemu, ofiarowany wszechmogącemu i było za dużo Lwowa, nie mieścił się w naczyniu, rozsadzał szklanki, wylewał się ze stawów, jezior, dymił ze wszystkich kominów, zamieniał się w ogień i w burzę, śmiał się błyskawicami, pokorniał, wracał do domu, czytał Nowy Testament, spał na tapczanie pod huculskim kilimem, było za dużo Lwowa a teraz nie ma go wcale, rósł niepowstrzymanie a nożyce cięły, zimni ogrodnicy jak zawsze w maju bez litości bez miłości ach poczekajcie aż przyjdzie ciepły czerwiec i miękkie paprocie, bezkresne pole lata czyli rzeczywistości. Lecz nożyce cięły, wzdłuż linii i poprzez włókna, krawcy, ogrodnicy i cenzorzy cięli ciało i wieńce, sekatory niezmordowanie pracowały, jak w dziecinnej wycinance gdzie trzeba wystrzyc łabędzia lub sarnę. Nożyczki, scyzoryki i żyletki drapały cięły i skracały pulchne sukienki prałatów i placów i kamienic, drzewa padały bezgłośnie jak w dżungli i katedra drżała i żegnano się o poranku bez chustek i bez łez, takie suche wargi, nigdy cię nie zobaczę, tyle śmierci czeka na ciebie, dlaczego każde miasto musi stać się Jerozolimą i każdy człowiek Żydem i teraz tylko w pośpiechu pakować się, zawsze, codziennie i jechać bez tchu, jechać do Lwowa, przecież istnieje, spokojny i czysty jak brzoskwinia. Lwów jest wszędzie. |
Адам Загаевский (1945 -), поэт, ессеист, критик, прозаик. Член поэтической группы Сейчас, один из наиболее выдающихся представителей Новой Волны, соавтор (вместе с Е.Корнхаузером) резонансного литературного манифеста Непредставленный мир (1974). Закончил философский факультет Ягеллонского университета. С 1968 года научный сотрудник AGH в Кракове. Связан с редакцией журнала Студент, в которой тоже работал. В 1979-1981 - стипендиат в Западном Берлине. В Адам Загаевский"Поехать во Львов"РодителямПоехать во Львов. С какого вокзала ехать
во Львов, коль не во сне, с рассветом, когда роса на чемоданах и рождаются экспрессы и торпеды. Без раздумий направиться во Львов, средь ночи, днем сентябрьским или в марте. Если Львов существует, в укрытии границ и не только в моем новом паспорте, если флажки деревьев ясени и тополя все еще дышат громко как индейцы, а ручьи бормочут на своем темном эсперанто, ужом, как мягкий знак в российском языке средь трав скрываются. Собраться и уехать, уехать без прощаний, в полдень,пропасть как панны томные. И лопухи, зеленая армада лопухов, а под ними, под зонтиком кофейни венской, о вечности беседуют улитки. Лишь кафедральный ввысь, помнишь, так вертикально, так отвесно как воскресенье, и белизна салфеток, и ведро малины, что рядом на полу да мое желанье, которого и не было еще, только сады, бурьян, и янтарь черешен и Фредро непристойный. Львова было всегда много, никто не мог понять его кварталов, услышать шопот всех его камней, сожженых солнцем, а церковь в ночь молчала совсем не так, как кафедральный, крестили иезуиты растения, лист за листком, но они росли, росли самозабвенно, а радость крылась везде, в коридорах и мельничках кофейных, крутящихся самих, и в синих чайничках, в крахмале, который был первейшим формалистом, в каплях дождя, в колючках роз. Желтели под окном замерзшие цветы. Бил колокол и колебался воздух, чепцы монахинь, как шхуны плыли под театром, так много было света, что должен был бисировать без счета, безумствовала публика и не хотела выходить из зала. И тетушки мои еще не знали, что некогда их я воскрешу, и жили так доверчиво и так уединенно, неслись служанки за сметаной свежей, отглаженные и чисты, в домах немного злости и надежда. Бжозовский на лекции приехал, один из моих дядек писал поэму под названьем Почему, и посвятил Всевышнему и было слишком много Львова, не помещался он в посуде, он разбивал стаканы и разливался из прудов, озер, дымил из разных труб, преобразуясь в пламя и в грозу, смеялся молниями, смирнел, и возвращался в дом, читал Новый Завет, спал на топчане под ковром гуцульским, так много было Львова а нынче нет совсем, неудержимо рос, а ножницы все стригли, холодные садовники обычно в мае без жалости, без любви, ах, подождите теплого июня и папоротников мягких, бескрайнее поле лета или яви. Но ножницы кромсали, вдоль линий и поперек волокон, садовники, портные, цензоры кроили тело и венки, неутомимо секаторы рубили, как в детской вырезке, где надо выстричь лебедя иль серну. Ножнички, ножики, бритвочки скребли, секли и обрезали пухлые платья прелатов и площадей, и домов, деревья беззвучно валились, как в джунглях, дрожала катедра и утром прощались без слез и платков, такие сухие уста, никогда тебя не увижу, столько смертей ожидает тебя, почему каждый город должен стать Иерусалимом а каждый человек евреем и только теперь впопыхах паковаться, всегда,каждый день и ехать затаив дыхание, ехать во Львов, ведь он существует, спокойный и чистый как персик. Львов есть везде. |